Op vakantie met psychische problemen

Als je op vakantie gaat met een partner of kind met psychische problemen, wil dat niet automatisch zeggen dat je een vervelende vakantie hebt. Mensen die ‘ergens’ last van hebben zijn ook gewone mensen en ieder mens reageert in elke situatie anders.

NIEUW – Zomergroep Sterk in je vakantieKracht, meer info

Grofweg kun je de vakantiebeleving van mensen die last hebben van depressie, dwang of angstig gedrag verdelen in twee groepen:
– het gaat slechter
– het gaat beter.
De eerste groep lijkt groter, helaas. Bewijs heb ik hier niet voor. Ik put uit ervaringen in mijn eigen praktijk.

Meer onrust voor de vakantie

Op vakantie gaan brengt voor iedereen spanning met zich mee. Bestemming uitzoeken, de reis plannen, koffers inpakken, de reis zelf en natuurlijk ‘de vakantie’.
In gezinnen of relaties waarin psychische of psychiatrische problematiek speelt, is de spanning in de periode voor de vakantie altijd groter. In de veilige situatie thuis -die al moeilijk genoeg is- brengen vakantievoorbereidingen extra onrust. Niet makkelijk voor de persoon, en ook niet makkelijk voor de andere gezinsleden. Je kunt je misschien voorstellen dat ook de gezonde partner gestresst op reis gaat. Zo ontstaat een vicieuze cirkel, die soms wel te doorbreken is en soms niet.
Vaak wordt eerst afgewacht of de persoon met de depressie, dwang of angst zich kan ontspannen. Daarna kan de rest van het gezin pas gaan genieten.

Mijn verhaal

Bij ons was het weggaan en de eerste paar dagen altijd ‘een ding’. Daar pakten de angst en dwang behoorlijk hun invloed. Het heeft een paar jaar geduurd, en toen had ik dat patroon door. Vanaf dat moment pakte ik automatisch het voortouw in bestemming kiezen, inpakken en het vertrekken.
Altijd kamperen. Altijd in Frankrijk.

“Automatisch pakte ik het voortouw”

Je kunt zeggen dat dit een vorm van vermijden en meedwangen is, maar het werkte wel.
Nu kun je mij niet gelukkiger maken dan op een knusse camping voor onze tent, in de zon.
Veel mooie herinneringen, maar ook situaties die ik liever vergeet…

Natuurlijk wilde ik wel eens naar een ander land. Of vliegen.
Sinds zo’n dertien jaar zijn die andere landen er langzaam gekomen. Met de auto en de tent. Vliegen was niet bespreekbaar.
Leed ik daaronder? Nee.
Tien jaar geleden heb ik gevlogen. Naar Barcelona. Een moeder-dochterreis als cadeau voor haar eindexamen.
Wat vond ik het heerlijk. Zomaar op een andere plek zijn, maar ook ervaren hoe het is om werkelijk zonder angst en dwang op vakantie te zijn. VRIJHEID!
Van veel van onze familievakanties heb ik kunnen genieten, maar deze vrijheid voelen was nieuw.

“Met mijn Portugal-clubje voelde ik weer die vrijheid”

Hoe toevallig was het dat ik daarna in het Portugal-clubje terechtkwam. Eens waren we collega’s. Met z’n zevenen gaan we eens in de twee of drie jaar naar Portugal, logeren bij iemand die daar woont. Weer voelde ik die vrijheid. En mijn man gunde het mij.
Zeven jaar geleden had ik aan het eind van de winter behoefte aan zon en warmte. Mijn man zei dat ik gewoon moest boeken in de meivakantie. De kinderen wilden graag mee. Corfu werd de bestemming. “Pap, weet je zeker dat je niet mee wilt? We gaan nu boeken.” En toen gebeurde er iets bij hem.

“Ja, ik ga mee,” was zijn antwoord. De kinderen en ik keken elkaar verbaasd aan. Gedurende al die jaren hadden we het wel vaker gevraagd en viel er nooit over te praten. Nu hadden we het niet gevraagd en wilde hij mee! Ons vertrouwen was er toen nog niet, maar hij heeft zelf, uit eigen beweging, stappen gezet om te zorgen dat hij in dat vliegtuig durfde te stappen. En zo zaten we met z’n viertjes in het vliegtuig naar Corfu. En vijf jaar geleden hebben we ons 25-jarig huwelijk gevierd met een rondreis door Marokko. Daar zijn we natuurlijk heen gevlogen.

Luxeprobleem of proces?

Ik weet het: niet kunnen of willen vliegen is een luxeprobleem. Toch staat het in ons gezin voor een groter proces.
In de tijd van Corfu was hij al een aantal jaar bezig om zijn psychische problemen onder ogen te zien en een andere plek te geven in zijn en ons leven. Ik was al langer bezig om uit het aanpassen, vermijden en meedwangen te stappen. Om te ontdekken wat ik wilde en dat daadwerkelijk te doen.
Voor hem was het vliegen een manier om zijn angsten onder ogen te zien.
Voor mij was vliegen letterlijk het voelen van de vrijheid en mezelf daar de permissie voor geven.

De zomervakantie komt eraan. We gaan met z’n tweeën met de auto en de tent. Bestemming wordt Duitsland of Frankrijk. Daar waar de zon schijnt. Nog steeds ben ik meer de voortrekker in bestemming kiezen, inpakken en wegrijden. Maar dat is ook omdat ik zo in elkaar zit!

Hoe wij zijn omgegaan met de angst rondom het vliegen hebben we in augustus 2018 verteld op NPO radio 1, dat je hier kunt beluisteren.

Wil jij of willen jullie ontdekken hoe je op een andere manier met de psychische problemen op vakantie kunt gaan? Doe mee met de zomergroep ‘Sterk in je vakantieKracht.
Of ga zelf aan de slag in je eigen tempo met de online leeromgeving. Voor jou als naaste of voor jullie samen.