Maakt corona dwang erger?

Door corona worden we allemaal geconfronteerd met onze angst. Maar geldt dat ook voor mensen met een angst- of dwangstoornis? En wat is het gevolg voor naasten? In dit blog neem ik je mee in hoe dit in de praktijk gaat.

Corona en angst

Als het gaat om angst en corona valt daar veel over te zeggen en schrijven. De angst voor het onbekende, de onvoorspelbaarheid, de angst voor ziekte en dood.
Wat is realiteit? Wat zijn feiten? En wat is angst die van binnen ontstaat en niet altijd openstaat voor deze realiteit en de feiten?
Als je zelf bekend bent met angst(stoornis) of je hebt een partner of kind daarmee, dan weet je dat angst ervoor zorgt dat je gaat vermijden. Dat sluit precies aan bij de maatregelen die we nu opgedragen krijgen. Blijf bij elkaar uit de buurt. Houd afstand. Vermijd elkaar.

Corona en gewoontes

Door corona hebben we ons nieuwe gewoontes eigen te maken. Zoals vaker handen wassen, geen handen schudden, geen deurknoppen aanraken. Nederland had even nodig om zich dat eigen te maken. En dat klopt, we kunnen gewoontes veranderen, maar het automatisme ervan vraagt tijd.
Hoe groter je motivatie, hoe eerder het een gewoonte kan worden. Als je weerstand voelt, hou je het automatiseren van de nieuwe gewoontes ook tegen.

Corona en dwang

Als je bekend bent met dwang bij jezelf of bij een gezinslid, dan is dit een spannende periode. Daarbij spelen drie verschillende aspecten een rol.

• Wordt de angst of onrust erger of komt er nieuwe angst bij?
• Wordt de dwang erger of komen er nieuwe dwanghandelingen bij?
• Wat betekent het voor de angst of dwang dat partners en gezinnen veel meer bij elkaar zijn?

Ik ga dit uitleggen aan de hand van een voorbeeld.

Lianne en Hans zijn getrouwd. Hij heeft angst voor asbest. Hierdoor vermijdt hij veel situaties. Bepaalde gebieden in Nederland gaat hij niet heen. Als hij in het nieuws hoort dat er ergens asbest is verwijderd, rekent hij met – behulp van de windrichting – uit hoe groot het gebied is waar de onzichtbare asbestdeeltjes terecht zouden kunnen komen. Dit is verboden gebied. Ook voor Lianne.
Als de berichten rondom corona steeds duidelijker worden, neemt de angst bij Lianne toe. Gaat Hans hetzelfde doen met dit virus als wat hij doet met het vermijden van asbest?
Tot haar verbazing is Hans helemaal niet zo bang voor corona. De maatregelen van het kabinet vindt hij duidelijk en logisch. Hij probeert ze op te volgen zoals elke Nederlander. Alle keren dat hij extra zijn handen wast en deurknoppen schoonmaakt, doet hij dat vanwege zijn angst voor asbest en niet vanwege corona.

Worden de angst en dwang erger?

Lianne komt er weer achter dat ze niets begrijpt van angst en dwang. De onzichtbare asbestdeeltjes beïnvloeden het leven van Hans en haar voor een groot deel. De plekken waar ze wel of niet naar toe mag, mensen die wel of niet hun huis in mogen komen, hoe vaak zij haar handen moet wassen… het wordt bepaald door de angst voor asbest van Hans. Hij beslist. Zij moet meedoen.
Corona is ook onzichtbaar, maar wel overdraagbaar en het kan echt gevaarlijk zijn als je ermee in contact komt. Lianne is enerzijds opgelucht dat Hans daar geen angst voor heeft. Het gaat zelfs iets beter omdat ze nu weinig buiten komen. Daarmee is de kans op aanraking met asbest ook minder. Anderzijds voelt Lianne zich verwart. Zij vindt corona wel spannend. Zij is wel bang. Bang dat haar ouders het krijgen, bang om zelf ziek te worden. Lianne durft het nauwelijks tegen Hans te zeggen. Stel je voor dat hij hiervoor net zo’n angst gaat krijgen als voor asbest, dan hebben ze helemaal geen leven meer.

Met het gezin binnen bij elkaar

Door de maatregelen zijn we veel meer binnen en bij elkaar. Wat kunnen daarvan de gevolgen zijn als je te maken hebt met angst of dwang in je gezin? Een ander voorbeeld.

Tamara en Matt hebben drie kinderen van negen, twaalf en vijftien jaar. Tamara heeft een controledwang die zich uit in extreem veel opruimen en alles diverse keren moeten aanraken voordat ze het los kan laten.
Tamara werkt twee dagdelen in een winkel die nu gesloten is. Matt doet zijn werkzaamheden voor een grote multinational vanuit huis en de zakenreizen zijn gecanceld. De kinderen zijn thuis en krijgen opdrachten van school.
Matt is na twee weken wanhopig. Doordat elke gezinslid elke dag weg was, probeerde Tamara haar dwang uit te voeren op de momenten dat ze alleen was. En hoewel het op de gezamenlijke momenten wel zichtbaar was, realiseert Matt zich nu pas hoe erg de dwang van Tamara is.
De kinderen krijgen steeds minder ruimte, mogen steeds minder en moeten steeds meer van hun moeder. Ook hij mag steeds minder spullen aanraken. Hij probeert te bemiddelen tussen zijn vrouw en zijn kinderen, maar dat lukt nauwelijks.

Beide voorbeelden zijn realiteit. Het kan iets rustiger worden, maar het kan ook erger worden. Corona vraagt van ieder mens iets, maar in situaties waarin een GGZ-diagnose aanwezig is, wordt heel veel gevraagd van de naasten en is de hulpverlening momenteel steeds minder bereikbaar.

Als helpen niet helpt

Herken  jij in deze situatie en heb je behoefte aan herkenning en erkenning?

Komende tijd geef ik wekelijks een (gratis) online lezing over ‘Als helpen niet helpt’. Hierin neem ik je mee in het boek dat ik heb geschreven over de problematiek waar je als naaste van angst en dwang zit. Zodat je gaat begrijpen waarom je doet wat je doet en gaat beseffen dat je absoluut niet de enige bent die hiermee te maken heeft.

De eerstvolgende online lezing is:
Donderdag 2 april om 19.30 uur
Stuur me een berichtje als je mee wilt doen of stuur me een appje op 0681941059.

Is een online lezing niets voor jou, maar wil je wel eens praten? Voel je dan vrij om contact met me op te nemen. Dan plannen we een vrijblijvend gesprek. Online of telefonisch natuurlijk.