Einstein heeft nog steeds gelijk!

Je wilt graag iets veranderen bij de ander om hem of haar te helpen, maar het lukt niet. Terwijl je het echt probeert. Op allerlei manieren. De reactie die je krijgt is wéér hetzelfde. 

Dit is misschien wel de grootste frustratie van mensen die een partner of kind hebben met angst of dwang. Je ziet de worsteling bij de ander. Hoe hij gevangen zit in zijn angst of dwang. Je wilt hem helpen en ziet hoe hij eruit kan komen. Je probeert dat op allerlei manieren duidelijk te maken, maar het lukt je niet. Daarbij krijg jij het advies van hulpverleners en lieve mensen om je heen om niet mee te gaan in de angst of dwang. Ook dat probeer je op allerlei manieren. Het lukt niet, want je partner of kind werkt niet mee. En zo worden de escalaties thuis steeds erger en neemt de angst of dwang steeds meer plek in.

Het spel van de angst of dwang

Het is van deze tijd om te praten over vastzitten in een patroon. In een patroon zitten hoeft niet erg te zijn. Ik ben blij met mijn vaste patronen, gewoonten en rituelen. Daardoor kan ik situaties inschatten en weet ik wat ik kan verwachten. Daarnaast hou ik van flexibiliteit, kan ik redelijk goed loslaten en laten gebeuren wat er gebeurt. Voor mij een mooie combi. Vastzitten in een patroon wordt gezegd als het niet meer prettig voelt. Als er weinig beweging meer mogelijk is. Dan zit je vast. Ook hierbij weet je waar je aan toe bent en wat je kunt verwachten. Je weet ook wat er van jou wordt verwacht, dus dat doe je. Het effect daarvan bij de ander, ken je.

Wat als dit niet prettig is? Wat als de reactie van de ander niet de reactie is die jij graag wilt? Je probeert het nog een keer en nog een keer. Telkens net even anders. Dan moet die ander toch een andere reactie gaan geven? Het spel dat angst en dwang spelen met de naasten maakt precies gebruik van dit fenomeen.

Telkens anders reageren

Een voorbeeld:

Casper heeft last van angsten. Zijn vrouw Angela ziet dat het geen reële angsten zijn en probeert hem regelmatig uit te leggen dat zijn angst niet nodig is. De ene keer stelt zij hem gerust. De andere keer legt ze uit wat ze precies heeft gedaan en waar ze is geweest met haar jas aan. Ze zegt dat hij niet bang hoeft te zijn dat haar jas besmet is. De volgende keer komt ze met argumenten om zijn angst weg te nemen. Soms wordt ze boos en vindt dat hij zich niet moet aanstellen. En weer een andere keer zucht ze diep en doet wat hij vraagt, namelijk haar jas op een speciale manier wassen zodat Casper zeker weet dat ‘het goed’ is. Daarbij moet ook alles worden schoongemaakt waar de jas langs is geweest in huis en moet zij douchen.

Alle keren is de reactie van Casper ongeveer hetzelfde. Zijn angst is niet weg, behalve wanneer Angela precies alles doet zoals hij wil. Dan zakt de angst uiteindelijk voor even. Angela regeert telkens anders en toch is het effect bij Casper niet anders. Zijn angst wordt even gerustgesteld, maar komt telkens weer terug. De frustratie bij Angela zit erin dat ze alles heeft gedaan en geprobeerd en dat niets helpt.

En ik herken dat. Ik heb alles geprobeerd om de angst en dwang bij mijn kind en partner weg te nemen. ALLES, gevarieerd met diverse emoties.

Effect? Het werd niet beter. Als ik heel eerlijk ben werd het alleen maar erger. Hoe kan het dan dat het niet werkt? Had Einstein geen gelijk?

Ik doe het anders dan ik deed en toch krijg ik wat ik kreeg

Wat ik niet veranderde was de aandacht die ik gaf aan de angst en dwang. Dat is ook wat Angela doet. Met alles wat ze zegt en doet geeft ze aandacht aan de angst van Casper. Met andere woorden en andere emoties, maar de basis van haar reactie is elke keer hetzelfde: aandacht geven aan de angst.

Alles wat je aandacht geeft groeit

“Ja maar,” zegt Angela “dat kan toch niet anders. De angst van Casper is er. Pas als die weg is kan ik het anders doen. Anders raakt hij volledig in paniek en escaleert alles.”

Zo zit ze vast in de angst. In het patroon van meedwangen en vermijden. Ook hun kinderen beginnen steeds beter door te krijgen hoe de angst van hun papa werkt. Ze passen zich automatisch aan om te voorkomen dat hij een paniekaanval krijgt wat leidt tot ruzie tussen hun ouders.

Angela doet dit dit pas een paar jaar. Gelukkig nog niet zolang als dat ik het heb gedaan. Ik heb jarenlang geprobeerd mijn partner en kind ‘beter’ te maken. Pas als het met hen beter zou gaan, kon ik het anders gaan doen. Achteraf bleek dat ik daarmee hun angst en dwang faciliteerde.

We willen graag dat de ander verandert, daarna kunnen wij veranderen. Maar de realiteit is dat we alleen onszelf kunnen veranderen. Daarin ben je niet afhankelijk van de ander.

Einstein heeft nog steeds gelijk

Voor mij was het zoeken hoe ik het werkelijk anders kon gaan doen. De sleutel lag bij het minder aandacht geven aan de angst en dwang.

Na al mijn argumenten dat dit niet kon in mijn situatie, ben ik gaan ontdekken dat het wel mogelijk was. Alleen de voorwaarde was dat IK het anders ging doen. Dat IK ging veranderen. Doodeng, want daardoor wist ik niet wat ik kon verwachten.

Als je het anders doet dan je deed, krijg je iets wat je niet weet

Het heeft mij en mijn gezin veel gegeven. De angst en dwang zijn er nog, maar veel minder. We geven de aandacht aan andere dingen.

Niemand kan je dwingen te veranderen. Maar het is logisch dat jouw zelfde actie dezelfde reactie geeft. Als je daarvoor kiest, klaag dan niet teveel! Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.

Durf jij het aan om het werkelijk anders te gaan doen?

Ben jij professional?

Werk jij met mensen bij wie je deze thematiek herkent? Merk je dat jouw tips en adviezen wel kloppen maar niet toegepast worden?
Op 29 november 2022 om 13 .30 uur ben je welkom bij de gratis online informatie bijeenkomst over de training en opleiding tot excellente naastencoach

Nieuwsbrief en gratis ebook voor professionals vrijblijvend ontvangen? Schrijf je hier in.

Wil je graag direct contact met mij? Stuur me een bericht: bel/app 06 81941059 of mail info@sterkineigenkracht.nl