Hij begrijpt haar niet, zij begrijpt hem niet!

De dramadriehoek
Wat is dat? Het is een manier van communiceren met elkaar. We belanden er allemaal wel eens in. Als je in je relatie te maken hebt met psychische klachten is het nog lastiger om goed met elkaar te praten.

Hij:
“Ik probeer haar echt te helpen. Ik weet dat mijn depressie invloed heeft op haar en de kinderen. Het gaat beter, maar ze bemoeit zich er telkens mee. Alsof ik niet zelf kan beslissen wat ik wel en niet wil doen.

Zij:
“Zijn therapeut zegt dat het belangrijk is dat hij een normaal dagritme heeft en dat hij zoveel mogelijk de dagelijkse dingen doet. Maar als ik hem stimuleer om bijvoorbeeld onze zoon te overhoren met zijn huiswerk, is hij te moe. En dan moet ik het weer doen.”

Herken je dit?

In elke relatie vinden dit soort gesprekken plaats: voor elkaar bedenken wat goed is en dat vragen van de ander – die dat niet wil op dat moment. De één zucht en voelt zich niet begrepen, de ander wordt boos en voelt zich ook niet begrepen.
Als bij één van beiden sprake is van psychische klachten of een GGZ-diagnose, wordt het nog ingewikkelder. Een depressie of angststoornis ligt als een zware deken over de relatie heen. De één heeft het, de ander probeert er voorzichtig omheen te bewegen. Bang om het erger te maken.

In het drama

Wat is de dramadriehoek?
We hebben te maken met drie rollen:

Het slachtoffer: iemand die iets niet zo goed weet of kan, of in ieder geval die indruk wekt. (hulpeloos)
De redder: deze weet raad, geeft advies of heeft het al opgelost.
De aanklager: dit is het slachtoffer, die niet tevreden is met de oplossing van de redder, en daarom boos wordt op de redder.
Hierdoor voelt de redder zich slachtoffer (hij/zij bedoelde het goed, maar wordt niet gewaardeerd).
Hiermee is het kringetje rond, zo draai je samen rond in de dramadriehoek.

De kern hiervan is dat de redder zich als het ware (onbedoeld!) boven het slachtoffer stelt. Het slachtoffer voelt zich hierdoor (onbewust) minderwaardig. Dat voelt niet fijn, dus hij/zij probeert uit deze ongelijkheid te komen, door boos te worden.

Als je een man met hebt met een depressie, dan wil je hem graag helpen. Ontzien op het ene moment, stimuleren op het andere moment. Er zijn ook momenten dat jij er zelf doorheen zit en gewoon zijn hulp wilt hebben.

Een opmerking als “help jij hem even met zijn huiswerk, dat kost je niet zoveel energie” is dan snel gemaakt. Fout! (jij kiest de rol van redder, de ander is het slachtoffer)
Je man voelt zich onbegrepen omdat jij niet ziet dat het hem nu niet lukt (is slachtoffer).
Bij jou ontstaat een gevoel van medelijden met jezelf omdat je het goed bedoelt en je best doet (slachtoffer).
Je wordt boos (aanklager) op de ander omdat zij zich met je bemoeit of omdat hij niet helpt.

En zo draai je samen in het bekende kringetje rond.

Nog een voorbeeld.
Als je vrouw angstig is aangelegd, probeer jij haar gerust te stellen (jij redder, zij slachtoffer). Een opmerking als “het valt wel mee, probeer maar gewoon” is waarschijnlijk genoeg om haar overstuur of boos te krijgen.
Je vrouw voelt zich door jou niet begrepen. Het voelt alsof jij haar niet serieus neemt.
Jij wordt boos en ongeduldig. Waarom vertrouwt ze zichzelf en jou niet?

In plaats van elkaar te helpen, is de sfeer weer weg. In plaats van je liefde laten zien, staat er boosheid tussen jullie in. In plaats van ‘samen’ voelt het ver uit elkaar.

Uit het drama

Je kunt op een eenvoudige manier het patroon van de dramadriehoek leren kennen en herkennen. Als je weet waar jij telkens de dramadriehoek instapt, kun je leren hieruit te stappen. Ongemerkt nodig je de ander uit daarin mee te gaan. Dan wordt de liefde zichtbaar en voelt het weer als samen.
– Geen ongevraagde adviezen geven, maar vragen of je kunt helpen.
– Niet klagen, maar duidelijk zijn.
– Jezelf niet zielig vinden, maar zeggen wat je nodig hebt.
Vanuit een gelijkwaardige relatie. Ook als er sprake is van psychische klachten of een GGZ-diagnose.

Wil jullie eens op een andere manier naar jullie communicatieproblemen kijken? Op een positieve en effectieve manier?
Niet de focus op de psychische klachten of GGZ-diagnose, maar op elkaar.
Neem even contact met me op als je wilt weten wanneer ik weer een workshop over de dramadriehoek geef, of als jullie dit samen bij mij zouden willen doen.

Niet tégen de ander, wel vóór jezelf en vóór elkaar!