Angst en dwang gaan tussen ouders in staan

Als je kind een dwangstoornis heeft, dan heeft dit effect op de relatie tussen de ouders. In dit blog laat ik je met twee voorbeelden zien wat het effect is van (niet) samenwerken en (geen) grenzen stellen op ouders.

Geen partners, wel samen ouders

Cynthia en Koen zitten tegenover mij. Cynthia vertelt over de dwangstoornis (OCD) die bij hun dochter Sanne (20 jaar) is vastgesteld.
Cynthia: “We zijn al vijftien jaar uit elkaar en zijn daardoor betere ouders geworden. Maar met de dwang van Sanne is het wel lastig. Ze woont op zichzelf en is het ene weekend bij mij en het andere weekend bij Koen. En dat geeft strijd. Ik probeer strenger te zijn voor haar dwang…”
“En ik vind dat lastig,” vult Koen aan. “Ik zie haar worstelen en natuurlijk maakt ze er wel eens misbruik van, maar toch… ze heeft het al zo moeilijk. Als ik haar help en zorg dat ze ergens op tijd is, dan wordt ze wel rustiger.”
“Maar je helpt haar er niet mee, want het wordt steeds erger.” Cynthia kijkt haar ex-man aan. Koen knikt.
“Ja, dat klopt. Maar ik weet niet hoe ik er tegenin kan gaan, want dan ontploft ze.”
Op mijn vraag of Cynthia helemaal niet mee gaat in de dwang moet ze even nadenken.
“Jij betaalt vaak haar boodschappen.” Patrick kijkt zijn ex aan.
“Ja maar, dat komt omdat ze veel nieuwe dingen moet kopen voor haar dwang en anders heeft ze geen eten.”
In het gesprek dat volgt leg ik ze de ijsberg uit. Wat zie je boven water en wat speelt erbij jezelf onder water? Zo ontdekken ze dat ze beiden de dwang van Sanne in stand houden. Op een andere manier. De dwang speelt de ouders slim tegen elkaar uit door gebruik te maken van de emotionele chantage.
Cynthia ontdekt dat ze een gever is, omdat ze dit vroeger zelf zo heeft gemist bij haar eigen moeder.
Koen is heel beschermd opgevoed. Hij heeft zich altijd voorgenomen zijn kinderen meer vrijheid te geven. Bij de twee oudste zonen lukt hem dat goed. Sanne is altijd een vaderskind geweest en hij is haar meer gaan beschermen dan hij zelf wilde.
Toen ze dit bewust waren, konden ze afspraken met elkaar gaan maken. Bedoeld om Sanne eigen verantwoordelijkheid te geven.  Cynthia geeft geen extra geld meer en Koen brengt Sanne niet meer weg. Heel spannend en Sanne is er behoorlijk tegenin gegaan. Toch hebben ze zich aan de afspraak gehouden.
Sanne kreeg hierdoor meer last van de gevolgen van haar dwang. Niet leuk, wel nodig. Hierdoor is ze akkoord gegaan met de intensieve therapie waarvoor ze aangemeld was.

Wel partners, niet samen ouders

Ilona en Patrick zitten tegenover mij. Ilona vertelt uitgebreid over de OCD die twee jaar geleden bij haar dochter Iris (20 jaar) is vastgesteld. Iris komt elke dag thuis eten, ondanks dat ze op kamers woont. Een deel van haar dwang gaat over het klaarmaken van eten. Ilona weet precies hoe ze het moet klaarmaken. Het eten dat Patrick klaarmaakt eet Iris niet.
“Bij jou eet ze het ook vaak niet en dan ga jij weer de keuken in om iets anders te maken.”
“Ik zorg er tenminste voor dat ze eet. Als het aan jou ligt, eet ze niets. Jij begrijpt er werkelijk niets van.”
“Je geeft me geeneens de kans. Als ik al mag koken, sta jij te kijken of ik het goed doe.”
De verwijten gaan over en weer en worden steeds heftiger.
Ik laat Ilona en Patrick door middel van de ijsberg zien wat er boven water gebeurt in tussen hen en Iris en wat het effect daarvan onder water is.
Ilona en Patrick zijn twintig jaar samen. Zodra de kinderen kwamen werd duidelijk dat ze beiden anders tegen opvoeden aankijken. Ilona heeft de zorg voor de kinderen op zich genomen en is steeds meer alle beslissingen gaan nemen. Haar moeder was jong weduwe en Ilona is al jong voor haar moeder gaan zorgen. Patrick is het niet altijd met haar eens, maar heeft geleerd om zijn mond te houden. Zijn vader kon heel boos worden. Hij heeft geleerd om dat te voorkomen.
De dwang van Iris wordt steeds erger en breidt zich uit. Ilona brengt haar wekelijks naar therapie, maar daar is weinig effect van te merken.
Ilona is boos op Patrick omdat hij niet haar luistert. Patrick is boos op Ilona omdat ze hem buitenspel zet. Hij twijfelt aan hun huwelijk.

Ouders in de emotionele chantage

Twee situaties die verschillen en overeenkomsten hebben.
Het maakt pijnlijk duidelijk wat dwang doet.
Cynthia en Koen zijn gescheiden, maar zorgen ervoor dat de dwang van Sanne niet tussen hen in komt te staan.
Ilona en Patrick zijn samen, maar eigenlijk niet. Als ouders en als partners staan ze ver uit elkaar.

De dwanger moet echt last krijgen van zijn dwang voordat hij er iets aan gaat doen.

Ik heb alle vertrouwen in de therapie van Sanne. Zij gaat dit proces echt aan. Niet omdat ze wil, maar omdat ze steeds meer last krijgt van haar dwang. Haar ouders zijn heel duidelijk in het geven van haar eigen verantwoordelijkheid en houden zich aan de afspraken. Als ze meer geld aan haar dwang wil besteden, dan mag dat. Ze krijgt het geld echter niet meer van haar moeder, ze moet er zelf voor zorgen. Doordat haar vader haar niet meer brengt, is ze diverse keren te laat gekomen met vervelende consequenties.
De dwanger moet echt last krijgen van zijn dwang voordat hij er iets aan gaat doen.
Het is iets dat ik vaak zeg en nogal eens weerstand oproept. Ilona kan dat niet aanzien. Zij voelt zich verantwoordelijkheid dat het goed gaat met haar dochter, net zoals ze vroeger ervoor zorgde dat het goed ging met haar moeder. Patrick is de jongste uit een groot gezin. Zijn ouders hadden een eigen winkel. Patrick heeft al vroeg geleerd om onzichtbaar en niet lastig te zijn.  Hij maakt liever geen ruzie en houdt daarom zijn mond als Ilona iets beslist waar hij het niet mee eens is.
Voor Iris is het aangaan van haar dwang nog een hele klus, zolang haar ouders niet hun eigen stuk willen zien.
Ilona heeft als eerste naast Patrick te gaan staan in plaats van voor Iris. Patrick heeft zijn taak als man van Ilona en vader van Iris te nemen. Daarna komt de weg vrij voor Iris en zal haar therapie wel iets gaan doen.

Dwang doet iets met de relatie van ouders en legt feilloos bloot hoe je als partners en als ouders naast elkaar staat.
Als ouders heb je veel invloed op de dwang van je kind. Je maakt het je kind een stuk makkelijker door onder ogen te zien waar jij emotioneel te chanteren bent. Als je dat kunt vastpakken, dan kun je je gaan loslaten en kan je kind werkelijk in therapie gaan!

=================================================================================

Merk je dat jullie als ouders worden uitgespeeld door de emotionele chantage van de dwang?
Je kunt hier iets aan doen!
De live groepstraining ‘Als helpen niet helpt’ is ook geschikt voor ouderparen.
Daarin doorloop je je eigen persoonlijke proces, maar hebben we ook aandacht voor jullie samen als ouders.

Start live groepstraining is zaterdag 7 oktober 2023