Waarom de GGZ-diagnose de wedstijd wint
Het maakt niet uit welke sport je neemt, het principe van een wedstrijd is altijd hetzelfde: Je speelt om te winnen!
Nu ga ik eerst eerlijk zijn. Ik heb daar niets mee. Eigenlijk heb ik er een bloedhekel aan. Winnen vind ik niet belangrijk. Voor mij gaat het om het spel!
En dat was precies waarom ik de speelbal kon zijn van de GGZ-diagnoses die binnen mijn gezin ruim aanwezig waren.
Hoe dat kan? Ik ga het je uitleggen.
De teams
Laten we voetbal als voorbeeld nemen. Niet omdat ik voetbal leuk vind (nee!), maar het maakt wel duidelijk hoe een wedstrijd gespeeld wordt.
Team A is de GGZ-diagnose (angststoornis, OCD, depressie, eetstoornis, verslaving, borderline enzovoorts – al of niet in combinatie met ASS). De diagnose hoort natuurlijk bij een persoon, maar ik haal bewust de persoon en de diagnose uit elkaar. Het gaat om het gedrag dat de diagnose laat zien in de wedstrijd.
Team B is de naaste. Dit kan de partner zijn, maar ook de ouders, kinderen, broers, zussen of iemand anders die nauw betrokken is.
De wedstrijd
Team A is bloedfanatiek. Dat heeft maar één doel en dat is WINNEN. Ten koste van alles!
Team A speelt een slim spel. Hij zorgt dat hij het spel bepaalt en dat team B de bal niet in bezit krijgt. Of hij geeft de bal wel even uit handen, om daarna genadeloos de bal terug te pakken en te scoren.
Team B hoeft niet zonodig te winnen. Hij wil een leuke wedstrijd spelen en hoopt daarin op samenwerking met team A. Hij geeft team A de ruimte die het opeist en blijft vriendelijk lachen. Team B probeert natuurlijk af en toe het spel te bepalen, maar wordt bang als team A als antwoord agressiever gaat spelen.
Team A wint. Dat moge duidelijk zijn.
Welk spel wordt er werkelijk gespeeld?
We gaan inzoomen om te kijken welk spel er werkelijk gespeeld wordt.
Team A heeft een duidelijk doel. Spelen om te winnen!
Team B gaat met een heel ander doel de wedstrijd in. Samen spelen. In verbinding en in een goede sfeer. Aan het eind van de wedstrijd is team B teleurgesteld. Niet omdat hij verloren heeft (oké, misschien een beetje), maar vooral omdat team A niet meedoet aan het spelen van een leuke en gezellige wedstrijd terwijl team B daar zoveel ruimte voor geeft. Team B vindt het flauw dat team A hem niet de ruimte geeft om ook een doelpunt te maken.
Team A kan door zijn duidelijke doel de wedstrijd bepalen. Team B doet zijn uiterste best om team A te verleiden tot een gezellige wedstrijd, maar daar is team A helemaal niet mee bezig. En team B wil zich niet laten verleiden tot een fanatieke wedstrijd met als doel te winnen.
Frustratie aan beide kanten, met dit verschil dat team A bereikt wat hij wil en team B niet.
Welke fout wordt gemaakt?
Team B pakt het spel niet handig aan. In plaats van zich te focussen op zijn eigen spel, geeft hij alle aandacht naar team A. Hij wil dat team A hem de ruimte geeft om doelpunten te maken. Pas als hij voelt dat dit hem gegund wordt, zal hij het doelpunt maken. Dan is hij er blij mee en bedankt hij team A voor de leuke wedstrijd.
Dit gaat natuurlijk niet werken. Team B hoeft team A niet ondersteboven te lopen, maar zal zelf zijn weg vrij moeten maken naar het doel. Niet om team A te verslaan, maar om zijn eigen punten te scoren. Ook als hij uiteindelijk de wedstrijd verliest.
Emotionele chantage speelt een wedstrijd
Dit is de wedstrijd van iemand met een GGZ-diagnose en zijn naaste. Die persoon doet het niet expres, het is hoe het spel van de emotionele chantage werkt. Hij moet winnen, hij kan niet anders. Ook als dat ten koste gaat van de naaste. Dit bepaalt de onderlinge dynamiek.
De naaste blijft ruimte geven in de hoop dat het gedrag van de diagnose verandert. Dat zal toch wel een keer gaan gebeuren? Hij heeft het niet in zich om fanatiek de ander buitenspel te zetten. Hij is juist zorgzaam, liefdevol en voelt zich verantwoordelijk voor de ander, juist omdat die het met zijn diagnose al zo moeilijk heeft.
De Boonstra-methode
Ook ik was een team B. De weinige begeleiding die ik kreeg was gericht op het veranderen van het spel van team A. Je kunt je voortellen dat dit ten koste ging van mijzelf, maar ook van mijn hele gezin. Inclusief team A.
Pas toen ik niet meer ging wachten tot team A mij iets gunde, kon het spel veranderen.
Helaas worden veel naasten begeleid in het veranderen van het spel van de tegenstander. Als team A het spel anders gaat spelen, kan team B ook eindelijk zijn eigen spel spelen – dat is de gedachte daarachter.
In de ruimt tien jaar dat ik met naasten werk, heb ik gezien welke schade dit veroorzaakt. Niet alleen bij de naaste, maar ook bij team A. De laatste gaat steeds harder vechten en verliest steeds meer vertrouwen in zijn naaste.
Beiden raken elkaar kwijt, waardoor de wedstrijd steeds grimmiger wordt.
De Boonstra-methode verandert niets aan het spel van team A, maar leert team B om zijn eigen spel te spelen. Dan pas kan de wedstrijd veranderen. Met het respect dat team B zo graag wil.
Dit vraagt specifieke kennis over doe de dynamiek wordt beïnvloed en hoe de wedstrijd van de emotionele chantage gespeeld wordt. Een naastencoach die niet team A gaat coachen via team B, maar die de expertise heeft in het coachen van team B. Want alleen dan kan het spel van de emotionele chantage werkelijk beïnvloed worden. Dan verandert er iets in de onderlinge dynamiek.
Begeleiding via de Boonstra-methode is de oplossing
Omdat het aantal naasten sterk toeneemt, zijn er steeds meer therapeuten en coaches nodig die de expertise hebben over hoe het spel gespeeld wordt.
Werk jij met naasten maar ontbreekt het jou aan de kennis en vaardigheden om team B werkelijk het spel anders te laten spelen?
===============================================================================================
Op maandag 12 februari van 12.00 tot 13.00 uur geef ik de gratis online masterclass over de Boonstra-methode waarvoor jij zelf een casus kunt inbrengen.
Maandag 25 maart 2024 start de training in de Boonstra-methode.
Dit blog is een vervolg op een blog dat ik schreef over Louis van Gaal tijdens het WK 2022.